Làm gia phả thời hitech

Về cấu trúc, cuốn gia phả được coi là hoàn chỉnh trước hết phải được ghi chép rõ ràng, chữ nghĩa chân phương, có nội dung cơ bản gồm: Nêu nguồn gốc xuất xứ của gia tộc, là phả ký hay là gia sử; Ghi thủy tổ của dòng họ; Ghi từng phả hệ phát sinh từ thủy tổ cho đến các đời con cháu sau này. Có phần phả đồ, là cách vẽ như một cây, mỗi gia đình là từng nhánh, từ gốc đến ngọn cho dễ theo dõi từng đời; Tộc ước, là những quy định – quy ước trong tộc họ, đặt ra nhằm ổn định tộc họ, có công thưởng, có tội phạt, tất nhiên là phải phù hợp với luật pháp chung. Với một tộc họ lớn, có thể có nhiều tông nhánh, chi phái. Phần này sẽ ghi những thông tin chi phái, ai là bắt đâu chi, chi hiện ở đâu, nhà thờ chi… Bên cạnh đó là thông tin rõ ràng về người sao lục (biên soạn).

Ngoài ra, gia phả nhiều dòng họ còn lưu lại sự tích đặc biệt của các vị tiên tổ, những đôi câu đối, những áng văn hay, những bài thuốc gia truyền…

 Bên cạnh sự xuất hiện của các phần mềm gia phả, hình thức website có phép bạn có thể truy cập ở bất kỳ nơi đâu. Ảnh minh họa.

Với những nguyên tắc cơ bản trên, dịch vụ lập gia phả bằng công nghệ (bằng phần mềm hoặc website) cũng thực hiện các bước thu thập thông tin, tư liệu theo kiểu “thủ công”, song trong khâu “hoàn tất” thì mọi tư liệu được hệ thống hóa thông qua số hóa và thể hiện bằng các ứng dụng hiện đại.

Hiện ở Việt Nam có một số phần mềm được các doanh nghiệp tin học, cá nhân trong nước xây dựng như Softpackvn, GreatFamily, Intelligen, Gia Pha Ho Toc…  Sử dụng những phần mềm gia phả loại này, các gia đình có thể dễ dàng xem được danh sách thành viên trong họ tộc qua các đời, cập nhật thường xuyên thông tin cho từng người ở cây phả hệ, đồng thời có thể truy xuất dữ liệu ra file Microsoft Word để in ra giấy… Đặc biệt, rất tiện lợi để theo dõi thông tin về ngày giỗ của ông bà, cha mẹ, hoặc những ngày trọng đại khác của gia đình… Với những phần mềm nói trên, có loại cho phép người dùng tải về miễn phí từ trên mạng phiên bản tiêu chuẩn, còn muốn sử dụng loại có nhiều tính năng hơn thì phải mua bản thương mại với giá chỉ từ vài trăm ngàn đồng.

Bên cạnh sự xuất hiện của các phần mềm gia phả, thì hình thức website với khả năng cho phép truy cập tại bất kỳ nơi đâu, hoặc dễ dàng chia sẻ đường liên kết cho người thân, cũng được rất nhiều doanh nghiệp tin học, thậm chí là cá nhân nhận làm. Giữa thời “bùng nổ website giá rẻ” như hiện nay, không khó để tìm được nơi cung cấp dịch vụ này với giá cả phải chăng. Nếu gia đình có nhu cầu, chỉ cần truy cập vào các công cụ tìm kiếm trên mạng internet như Google là có thể tìm được địa chỉ cần thiết với giá dịch vụ thiết kế chỉ từ 1 triệu đồng trở lên, các gia đình đã có thể làm chủ một website gia phả. Điều quan trọng nữa là do các thao tác nhập liệu không quá phức tạp, nên khi đã quen, gia chủ có thể tự làm theo ý muốn.

Mặc dù vậy, một vấn đề đặt ra khi sử dụng gia phả hitech là mức độ phổ cập tin học của các thành viên trong gia tộc, nhất là người lớn tuổi, hiện không đồng đều. Để giải quyết vướng mắc này, có thể sử dụng tính năng truy xuất từ phần mềm hay website ra thành file văn bản (Word) rồi in ra giấy.